Mowa ptaków w reżyserii Xawerego Żuławskiego, film zrealizowany na podstawie ostatniego scenariusza Andrzeja Żuławskiego, ekranowy dialog pomiędzy ojcem i synem, nie pozwoli o sobie zapomnieć przez długie miesiące!

„Mowa Ptaków” to film, będący hołdem reżysera Xawerego Żuławskiego dla zmarłego ojca Andrzeja Żuławskiego, stworzony na podstawie jego ostatniego scenariusza. Film jest niezwykłą opowieścią o wykluczeniu i alienacji we współczesnej Polsce i szukaniu swojego miejsca w świecie, w którym każdą odmienność próbuje się zepchnąć w niebyt.  Już 13 stycznia 2021 roku film zadebiutuje na DVD!

Tytułowa „Mowa ptaków” jest językiem, jakim posługują się wykluczeni z agresywnej, hałaśliwej większości. To język ludzi zmarginalizowanych, którzy nie potrafią w inny sposób wyrażać swoich uczuć i komunikują to w dosadny sposób. Film nazwany podróżą ojca do syna, łączy nostalgię z furią, wzniosłość z humorem oraz oldskulową stylizację z ostrym, przenikliwym spojrzeniem na polską rzeczywistość.

Andrzej Żuławski kilka tygodni przed śmiercią wręczył swojemu synowi Xaweremu scenariusz ze słowami: „Zrób sobie z nim co chcesz. Możesz nawet przeczytać. Albo wyrzucić przed czytaniem”. Tym samym w jednym momencie wszystko zaczęło się toczyć. Powstał w efekcie film prowokujący, obraz o świecie pełnym chaosu, skandalu, przekraczającym granice, a jednocześnie o poczuciu odwagi i wolności.

Bohaterami „Mowy Ptaków” są ludzie funkcjonujący na marginesie społeczeństwa - nauczyciel historii, którego poglądy odstają od dominującej narracji, bezrobotny polonista, sprzątaczka, kwiaciarka, kompozytor cierpiący na trąd i licealistka przygotowująca swój pierwszy film. Muszą oni poradzić sobie w świecie, w którym bezmyślność i podążanie za tłumem stają się dominującą postawą. Każdy z bohaterów poszukuje swojego miejsca na ziemi, aby poczuć się lepiej ze swoją odmiennością. Film jest niezwykłą opowieścią o wykluczeniu i alienacji we współczesnej Polsce i szukaniu swojego miejsca w świecie, w którym każdą odmienność próbuje się zepchnąć w niebyt.

- Naczelną zasadą przyjętą przeze mnie jest zasada twórczego uwolnienia się. Jest to, jakby na to nie patrzeć, rewolucyjne podejście w obliczu wszechogarniającej rzeczywistości rynkowej. Rewolucja wolności twórczej w przypadku „Mowy ptaków” ma wiele oblicz. Przede wszystkim jest to swoisty hołd dla podejścia twórczego Andrzeja Żuławskiego, który bazował na impulsie, intuicji, żywił się wszystkim co nagłe, niepomyślane, a „wyrzucone z siebie”, pełne, nieocenzurowane, niefiltrowane w akcie kreacji, równie brutalnym i dynamicznym jak erupcja wulkanu. Musiałem za wszelką cenę zachować ducha wolności twórczej, za cenę strachu, niepewności towarzyszących wchodzeniu w nieznane, tam, gdzie twórcy nie chcą z wielu powodów dziś się zapuszczać, czy wręcz wypierają tę strefę jako niepotrzebną, wadliwą, manieryczną, mroczną, błędną, w końcu złą. Trzeba iść po swoje - tak samo jak mój ojciec szedł po swoje. Liczy się radość tworzenia – mówi Xawery Żuławski.

Reżyser obsadził w głównych rolach znanych polskich aktorów, m.in. Sebastiana Fabijańskiego („Ultraviolet”, „Kamerdyner”, „Botoks”), Daniela Olbrychskiego („Potop”, „Popioły”), Borysa Szyca („Piłsudski”, „Wojna polsko-ruska”), Andrzeja Chyrę („W imię”, „Dług”) oraz Martę Żmudę-Trzebiatowską („Śluby panieńskie”, „Wkręceni 2”). Towarzyszą im, obsadzeni w świeży, zaskakujący sposób: Jaśmina Polak, Eryk Kulm, Katarzyna Chojnacka, Sebastian Pawlak czy Marcin i Rafał Mroczek.

Do współpracy nad „Mową Ptaków” zostali również zaproszeni: operator Andrzej Jaroszewicz i kompozytor Andrzej Korzyński - stali współpracownicy Andrzeja Żuławskiego oraz kilkoro aktorów związanych z Andrzejem Żuławskim (Michał Grudziński, Alicja Jachiewicz czy Monika Niemczyk).

SYLWETKA SCENARZYSTY - ANDRZEJ ŻUŁAWSKI

Reżyser filmowy i pisarz. Syn pisarza Mirosława Żuławskiego. Urodził się 22 listopada 1940 roku we Lwowie. Zmarł 17 lutego 2016 roku w Warszawie. Szkołę średnią ukończył we Francji, gdzie studiował również filozofię (Sorbona) i reżyserię filmową (słynny IDHEC). Po powrocie do kraju był drugim reżyserem i asystentem Andrzeja Wajdy przy filmach: „Samson", „Miłość dwudziestolatków" i „Popioły". Jego filmowym debiutem pełnometrażowym była „Trzecia część nocy" (1971), oryginalny obraz, oparty częściowo na biografii Mirosława Żuławskiego. „Trzecia część nocy" została doceniona jako wyraz olbrzymiej artystycznej wolności, po latach zyskując rangę obrazu kultowego.

Filmy Andrzeja Żuławskiego zdobyły na całym świecie wiele nagród, w tym dwa Cezary (francuski odpowiednik Oscara®). Żuławski należy do wąskiego grona polskich reżyserów (obok m.in. Wajdy, Kieślowskiego, Polańskiego czy Pawlikowskiego), których filmy dostały się do konkursu głównego prestiżowego festiwalu w Cannes. W przypadku Żuławskiego zaszczytu tego dostąpiło „Opętanie”.

- Uwalnianie twórcze przy realizacji „Mowy ptaków” przebiegało jako pełen ekscytacji i radości proces indywidualny – nie jako nerwowa i skazana na nieszczerość próba wejścia w buty Andrzeja Żuławskiego, jednego z ostatnich szaleńców kina. I zrealizowania filmu tak, jakby to on zrobił. Proces tworzenia nie może męczyć, tylko musi jarać. Nie było sensu próbować „uracjonalniać” Andrzeja Żuławskiego na siłę, uciekając się do bezpiecznych rozwiązań, znanych ze schematu. Realizując „Mowę Ptaków” odwołałem się do starej szkoły, kiedy w kinie istniał jeszcze artyzm w czystej postaci – dodaje reżyser.

SYLWETKA REŻYSERA - XAWERY ŻUŁAWSKI

Reżyser i scenarzysta filmowy. Syn reżysera filmowego Andrzej Żuławskiego. Absolwent Wydziału Reżyserii PWSFTviT w Łodzi. Jego debiut fabularny Chaos (2006) zdobył główną nagrodę na festiwalu debiutów filmowych „Młodzi i film” w Koszalinie, a także nagrodę za debiut reżyserski na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych (FPFF) w Gdyni. W 2009 roku jego kolejny film, ekranizacja powieści Doroty Masłowskiej Wojna Polsko-Ruska, staje się sukcesem frekwencyjnym (blisko pół miliona widzów w kinach), zdobywa Srebrne Lwy na FPFF w Gdyni i nagrody na innych festiwalach. Wojna Polsko-Ruska zostaje też wyróżniona Polskimi Orłami, a reżyser otrzymuje Paszport Polityki. Xawery Żuławski pracuje również dla telewizji (reżyseria seriali) i reklamy.

- „Mowa ptaków”, stylistyczny tour de force, płynnie łączy sprzeczne żywioły, zmierzając ku ekstatycznemu finałowi. Ów finał każe myśleć o filmie Xawerego Żuławskiego jak o swoistym seansie spirytystycznym, wywoływaniu duchów: dzieł, ojca. A może nawet jest to wywoływanie duszy, wszak pytany o to, gdzie ona leży, Marian odpowiada bez wahania: W kinie! – mówi Małgorzata Sadowska, selekcjonerka programowa MFF Nowe Horyzonty.

Choć film początkowo nie został zakwalifikowany do Konkursu Głównego Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, to jednak w wyniku nadzwyczajnego głosowania zwołanego przez dyrektora PISF członkowie Komitetu Organizacyjnego festiwalu przychylili się do głosów środowiska filmowego. Ostatecznie film Xawerego Żuławskiego znalazł się w Konkursie Głównym 44. FPFF.

Już od 13 stycznia 2021 roku „Mowa Ptaków” będzie dostępna na DVD! Bogata edycja zawiera dotąd nie pokazywane materiały specjalne.

WYDANIE DVD - DODATKI SPECJALNE:

• Making of: na planie
• Teaser 1
• Teaser 2
• Teledysk „Dziewczyna zła”
• Zwiastun

Artykuł przygotowany przez M.K.